De uitstoot van koolstofdioxide steeg in 2022 toen crises de energiemarkten meanderden

by bernt & torsten

De wereldwijde uitstoot van fossiele brandstoffen zal hoogstwaarschijnlijk recordniveaus bereiken in 2022 en moet nog tekenen van afname vertonen, zeiden wetenschappers donderdag, een trend die landen verder weg zet van hun doel om de opwarming van de aarde te stoppen.

Dit jaar zullen landen naar verwachting ongeveer 36,6 miljard ton koolstofdioxide uitstoten door steenkool, aardgas en olie te verbranden voor energie, volgens nieuwe gegevens van het Global Carbon Project. Dat is 1 procent meer dan wat de wereld in 2021 uitstootte en iets meer dan het vorige record in 2019, dat kwam voordat de coronaviruspandemie een tijdelijke daling van het wereldwijde energieverbruik en de uitstoot veroorzaakte.

De resultaten werden vrijgegeven op de VN-klimaattop in Sharm el Sheikh, Egypte, waar wereldleiders bijeen zijn gekomen om te bespreken hoe catastrofale niveaus van opwarming kunnen worden voorkomen. Wetenschappers hebben gewaarschuwd dat de wereld als geheel rond het midden van de eeuw moet stoppen met het toevoegen van koolstofdioxide aan de atmosfeer om de wereldwijde temperaturen te stabiliseren en de risico’s van dodelijke hittegolven, zeespiegelstijging en instorting van het ecosysteem te minimaliseren.

Die deadline wordt steeds moeilijker te bereiken, zeiden experts, met elk voorbijgaand jaar.

Hoe het gaat Op de VN-klimaattop van vorig jaar in Glasgow beloofden wereldleiders de ontbossing te stoppen, subsidies voor fossiele brandstoffen af te bouwen en meer klimaatsteun te bieden. Het was moeilijk om op te volgen.

Relatief weinig landen zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van de wereldwijde uitstoot van fossiele brandstoffen, met China goed voor 32 procent, de Verenigde Staten 14 procent, de EU 8 procent en India 8 procent.

Dit jaar zagen we een aantal ongewone energietrends, zoals de Russische invasie van Oekraïne en de aanhoudende naschokken van de pandemie spoelden door de wereldeconomie.

De uitstoot van China zal dit jaar naar verwachting met ongeveer 0,9 procent dalen, de eerste daling sinds 2016, omdat frequente coronavirussluitingen en een vertraging in de ontwikkeling van onroerend goed leidden tot een daling van het gebruik van fossiele brandstoffen en cement. De snelle groei van wind- en zonne-energie hielp ook om de ooit onverzadigbare vraag naar steenkool in China in 2022 ongeveer onveranderd te houden.

In Europa zal de uitstoot dit jaar naar verwachting ook met ongeveer 0,8 procent dalen, grotendeels gedreven door een scherpe daling van het aardgasverbruik nadat Rusland de leveringen heeft afgesneden.

Dit werd slechts gedeeltelijk gecompenseerd door een toename van het gebruik van steenkool, omdat landen als Duitsland en Oostenrijk lang slapende kolencentrales opnieuw opstartten om hun energietekorten te verminderen.

Daarentegen wordt verwacht dat de uitstoot in de VS dit jaar met ongeveer 1,5 procent zal toenemen, gedreven door een toename van het aardgasgebruik naarmate de economie aantrok.

De uitstoot van olie neemt ook toe naarmate de luchtvaart zich herstelt van de pandemie. In India zal de uitstoot van fossiele brandstoffen naar verwachting met bijna 6 procent toenemen, de grootste aanjager van de groei van koolstofdioxide wereldwijd. India heeft onlangs de EU ingehaald als de op twee na grootste uitstoter ter wereld, hoewel de uitstoot per persoon slechts een derde van die van Europa bedraagt.

In de rest van de wereld steeg de uitstoot van fossiele brandstoffen dit jaar met ongeveer 1,7 procent. De uitstoot van steenkool zal waarschijnlijk recordniveaus bereiken, deels omdat veel landen overschakelen op de zeer vervuilende brandstof als reactie op de stijgende aardgasprijzen.

Een grote vraag is of de uitstoot van fossiele brandstoffen de komende jaren zal blijven toenemen. Een recent rapport van het Internationaal Energieagentschap, een toonaangevende voorspeller, voorspelde dat de wereldwijde vraag naar fossiele brandstoffen waarschijnlijk ergens in dit decennium zou pieken en vervolgens zou afvlakken.

Een belangrijke reden is dat veel regeringen op de oorlog in Oekraïne hebben gereageerd door een sterker beleid te voeren om af te stappen van olie, gas en steenkool. In de Verenigde Staten heeft het Congres bijvoorbeeld $ 370 miljard aan uitgaven goedgekeurd voor windturbines, zonnepanelen, kerncentrales, waterstofbrandstoffen, elektrische voertuigen en elektrische warmtepompen.

Het agentschap berekende ook dat de toename van de uitstoot van fossiele brandstoffen dit jaar drie keer groter zou zijn geweest als er geen snelle uitbreiding van windturbines, zonnepanelen en elektrische voertuigen wereldwijd was geweest.

De emissiegegevens die donderdag zijn vrijgegeven, bevatten enkele glimpen van goed nieuws. De jaarlijkse hoeveelheid koolstofdioxide die wordt uitgestoten door ontbossing en veranderingen in landgebruik lijkt de afgelopen twee decennia te zijn afgenomen, tot ongeveer 3,9 miljard ton in 2022. Eenmaal ingecalculeerd, zijn de totale koolstofemissies van de mensheid door fossiele brandstoffen en landgebruik gebleven. ongeveer onveranderd sinds 2015.

Een deel van het verhaal, zeiden wetenschappers, is dat bossen zich in veel regio’s lijken uit te breiden of te herstellen, zoals op verlaten landbouwgrond in Europa. Terwijl deze bomen groeien, absorberen ze koolstofdioxide uit de atmosfeer. Het heeft geholpen een fractie van de uitstoot veroorzaakt door ontbossing te compenseren, die nog steeds hardnekkig hoog is in plaatsen als Brazilië, Indonesië en de Democratische Republiek Congo.

Toch zijn er grote onzekerheden rond emissies van landgebruik, en het is te vroeg om te zeggen of deze trend robuust is, zei Julia Pongratz, een geograaf aan de Universiteit van München, die aan het rapport werkte. Hoewel het relatief eenvoudig is om op te sommen hoeveel olie-, gas- en kolenlanden verbranden, is het veel moeilijker om in te schatten hoeveel koolstofdioxide daadwerkelijk wordt uitgestoten wanneer boeren regenwouden opruimen of veengebieden in brand steken.

Onder de Overeenkomst van Parijs van 2015 kwamen wereldleiders overeen om de algehele opwarming van de aarde te beperken tot “ruim onder” 2 graden Celsius (3,6 graden Fahrenheit), vergeleken met pre-industriële niveaus, en om een sterke inspanning te leveren om de opwarming tot 1,5 graden Celsius te houden. De wereld is al met 1,1 graden Celsius opgewarmd en wetenschappers waarschuwen dat voor elke extra fractie van een graad, tientallen miljoenen meer mensen wereldwijd zouden worden blootgesteld aan dodelijke hittegolven, voedsel- en watertekorten.

De nieuwe gegevens laten zien dat de tijd dringt om deze doelen te bereiken. Als de emissies alleen op het niveau van 2022 ongewijzigd zouden blijven, ontdekten de onderzoekers, zou de wereld waarschijnlijk voldoende koolstof in de atmosfeer leggen om de drempel van 1,5 graden Celsius binnen negen jaar te overschrijden en de drempel van 2 graden binnen 30 jaar te overschrijden.