Zaadbanken: de laatste verdedigingslinie tegen een dreigende wereldwijde voedselcrisis

by bernt & torsten

Naarmate de risico’s van de klimaatcrisis en wereldwijde conflicten toenemen, worden zaadbanken steeds meer beschouwd als een onschatbare hulpbron die op een dag een wereldwijde voedselcrisis zou kunnen voorkomen. Twee van de vijf van ‘s werelds plantensoorten worden met uitsterven bedreigd, en hoewel wetenschappers schatten dat er minstens 200.000 eetbare plantensoorten op onze planeet zijn, vertrouwen we op slechts drie – maïs, rijst en tarwe – voor meer dan de helft van de calorie-inname van de mensheid.

Er zijn ongeveer 1.700 zaadbanken, of genenbanken, over de hele wereld die collecties plantensoorten huisvesten die van onschatbare waarde zijn voor wetenschappelijk onderzoek, onderwijs, soortenbehoud en voor het beschermen van inheemse culturen.

Op het eerste gezicht lijken zaden misschien niet veel, maar daarin ligt de basis van onze toekomstige voedsel- en voedingszekerheid en de mogelijkheid van een wereld zonder honger.

Het is de thuisbasis van ‘s werelds belangrijkste zaadbanken, waarvan het doel is om de biodiversiteit te beschermen wanneer deze snel afneemt.

Doomsday Vault – Svalbard Global Seed Vault, Noorwegen

De Svalbard Global Seed Vault, de “doomsday vault” of “Noah’s seed sheet” genoemd, heeft tot doel een kopie te bevatten van elk zaad dat in andere banken over de hele wereld wordt gevonden. De locatie is bewust afgelegen, gelegen in de Svalbard-archipel, halverwege tussen het vasteland van Noorwegen en de Noordpool. De hoop is dat de permafrost en het dichte gesteente waarin het gewelf is neergelaten ervoor zullen zorgen dat zaadmonsters bevroren blijven – zelfs als het in 2017 werd gebroken door smeltwater na hoge temperaturen in de regio.

Frövalvet ligt in de Svalbard-archipel, halverwege tussen het vasteland van Noorwegen en de Noordpool. De hoop is dat permafrost ervoor zorgt dat zaadmonsters bevroren blijven als de koelcel niet werkt.

De kluis is eigendom van de Noorse overheid, maar dient de wereldwijde gemeenschap. Het wordt beheerd met de steun van de Global Crop Diversity Trust, een organisatie die zich inzet voor het behoud van gewasdiversiteit voor voedselveiligheid.

Spitsbergen kan tot 4,5 miljoen soorten gewassen en 2,5 miljard zaden opslaan. Het bevat meer dan 1,14 miljoen zaadmonsters van ongeveer 6.000 plantensoorten.

Hoewel het de wereldwijde gemeenschap dient, is de Noorse overheid eigenaar van de zaadkluis en beheert deze met steun van de Global Crop Diversity Trust, een organisatie die zich inzet voor het behoud van de diversiteit van gewassen voor voedselveiligheid.

The Seed Bank That Escaped Syria’s War – ICARDA, Beiroet, Libanon

De genenbank van het International Center for Agricultural Research in Dry Areas (ICARDA), dat oorspronkelijk zijn hoofdkantoor in Aleppo had, werd slachtoffer van de oorlog in Syrië en moest in 2012 sluiten. Het is de enige instelling die zich ooit heeft teruggetrokken uit Spitsbergen, gebruikt om zijn collectie, nu verdeeld tussen Libanon en Marokko, weer op te bouwen.

ICARDA houdt workshops in Noord-Afrika, Sub-Sahara Afrika en West- en Zuid-Azië. De Libanese operatie is voornamelijk gewijd aan het behoud van de wilde verwanten van granen en peulvruchten. In februari deponeerde ICARDA 8.000 monsters bij de zaadbank van Spitsbergen.

De meeste biodiversiteit ter wereld – Millennium Seed Bank, Sussex, Verenigd Koninkrijk

De Millennium Seed Bank, gelanceerd in 2000 en gevestigd op het platteland van Sussex, Engeland, wordt beschouwd als de meest diverse genetische bron voor wilde planten ter wereld.

In overstromings-, bom- en stralingsbestendige kluizen herbergt het een verzameling van meer dan 2,4 miljard zaden van ongeveer 40.000 soorten. De Millennium Seed Bank bevat zaden van bijna alle inheemse plantensoorten in het Verenigd Koninkrijk plus collecties uit 189 landen en gebieden, en het slaat bijna 16% van ‘s werelds wilde plantensoorten op.

Tussen 2011 en 2021 werkte het samen met de Noorse overheid en de Crop Trust aan het Crop Wild Relatives Project, een initiatief gericht op het behoud en gebruik van wilde verwanten van prioritaire gewassen, zoals bananen, bonen, erwten, wortels en appels, om de toekomstige voedselvoorziening van de wereld te helpen waarborgen. Tijdens het project verzamelden meer dan 100 onderzoekers ongeveer 4.500 zaadmonsters van ‘s werelds ‘biodiversiteitshotspots’ – de diversiteit die anders voor altijd verloren zou zijn gegaan.

World’s First Seed Bank Vavilov Institute, St. Petersburg, Rusland

Het Vavilov Instituut voor Plantenindustrie, in St. Petersburg, Rusland, opgericht in 1921, wordt beschouwd als een van de oudste bekende zaadbanken ter wereld.

Het Vavilov Research Institute of Plant Industry, gevestigd in St. Petersburg, Rusland, en beschouwd als een van de oudste zaadbanken ter wereld, werd meer dan 100 jaar geleden opgericht door de Russische botanicus Nikolai Vavilov, een pionier in het behoud van gewasdiversiteit.

Het instituut verdween bijna tijdens het beleg van Leningrad in de vroege jaren 1940, maar werd gered door een groep wetenschappers die de soorten bewaakten die ze op dat moment al meer dan 15 jaar hadden verzameld.

Tegen het einde van het beleg waren negen van hen gestorven van de honger in plaats van het eten – en vernietigen – van de verzameling gewassen die ze beschermden. Vavilov zelf stierf in 1943 ook van de honger in de gevangenis.

Tegenwoordig herbergt het Vavilov-instituut meer dan 325.000 zaadmonsters, waaronder zaden van gewassen die anders permanent verloren zouden zijn gegaan, zoals Ethiopische tarwe die bijna werd vernietigd tijdens de burgeroorlog in de jaren 1970.

Världens största fröbank – Nationaal Laboratorium voor Behoud van Genetische Hulpbronnen, Fort Collins, Colorado

Het National Laboratory for Genetic Resources Preservation in Fort Collins wordt gerund door het Amerikaanse ministerie van Landbouw en dient als back-up voor genetisch plantmateriaal in de Verenigde Staten. Met een capaciteit om 1,5 miljoen monsters op te slaan, waarvan 50% kan worden opgeslagen in cryogene tanks, bevat het momenteel meer dan 500.000 monsters van genetisch materiaal van bijna 12.000 plantensoorten.

Zaden bij de in Fort Collins gevestigde bank worden vaak gedistribueerd naar onderzoekers voor onderzoek en onderwijs en zijn ook gebruikt om ziekteresistentie te voorkomen en te behandelen. In de jaren 1980 hielpen zaden van deze bank een Russische tarweluisplaag in Texas te overwinnen, toen een paar monsters resistent bleken tegen bladluizen en werden verwerkt tot aangetaste tarweplanten om de plaag te beheersen.

De zaadbank die een inheemse cultuur in stand houdt – Potato Park, Pisac, Peru

Het Aardappelpark, gelegen in Pisac, Peru, een landelijk dorp genesteld in de Heilige Vallei van de Inca’s, is een unieke zaadbank.

Het park wordt beheerd door lokale inheemse volkeren en bewaart een breed scala aan Andes-gewassen, waaronder maïs en quinoa, maar het heeft een speciale focus op aardappelen, met ongeveer 2.300 van de 4.000 variëteiten aardappelen die bekend zijn in de wereld en 23 van de meer dan 200 wilde aardappelen. soorten aardappelen die momenteel bekend zijn bij de mensheid. Archeologen geloven dat de aardappelen ongeveer 8.000 jaar geleden voor het eerst werden gedomesticeerd, in de buurt van het Titicacameer, dat grenst aan Bolivia en Peru.

Het aardappelpark bestaat eigenlijk uit zes verschillende gemeenschappen die zijn samengekomen om de biodiversiteit van aardappelen te behouden.

Het park werkt samen met non-profitorganisaties en onderzoekers om variëteiten van aardappelen te ontwikkelen die bestand zijn tegen de complicaties van klimaatverandering.

Naast het feit dat het een belangrijk project is om het genetisch materiaal van waardevolle gewassen te behouden, is Potato Park een cruciaal gebied in het behoud van het inheemse erfgoed van de zes gemeenschappen en meer dan 6.000 mensen die dit park hun thuis noemen.